خواهی نشوی همرنگ، رسوای جماعت شو | نقش شبکههای اجتماعی در ترویج جراحی پلاستیک
شبکههای اجتماعی، جراحی پلاستیک را عادیسازی میکنند، آن هم به شیوهای خطرناک
وقتی همکلاسیِ دورانِ راهنماییام به من گفت که نمیتواند صبر کند تا پول بت میتصوایش را [جشن تکلیف دختران یهودی] خرج عمل بینیاش کند، به او گفتم که «برو و انجامش بده». به یاد دارم که فکر میکردم جراحی پلاستیک، کار خوبی است. این جراحیها به مردم کمک کرد تا اعتمادبهنفسشان بیشتر شود.
با گذشت زمان و بزرگشدن من، جراحی پلاستیک، بیشتر و بیشتر محبوبیت پیدا کرد. طبق گفتۀ انجمن جراحان پلاستیک آمریکا، از سال ۲۰۰۰، میزان جراحیهای پلاستیک، ۱۱۵ درصد افزایش یافته است (یعنی چیزی بیش از ۲ برابر). اما متوجه شدم که این روشها به جای ایجاد اعتمادبهنفس، با کاهش اعتمادبهنفسِ بلندمدت، گاهی حس ناامنی به دیگران میدهد.
من درک میکنم که کسی بخواهد چیزی را که در مورد خودش دوست ندارد تغییر دهد. برای بسیاری از افراد، بهویژه زنان، عملهای زیبایی میتواند حس جدیدی ــ یعنی همان توانمندی ــ را ایجاد کنند. وقتی برای اولینبار از دوستی شنیدم که جراحی پلاستیک می تواند یک تصمیم فمینیستی باشد، با او موافق بودم. این همان دیدگاهی است که میگوید انسانها از طریق آزادی جنسیِ زنانه یا تصمیم به ترمیم سینه پس از جراحیِ ماستکتومی، مالکیت بدنشان را در دست می گیرند. این دو مورد را در نظر بگیرید: یکی سرطان دارد و میخواهد با عمل جراحی، از سرطان نجات پیدا کند. یکی دیگر چون بدنش بهاندازۀ کافی انحنا ندارد، تصمیم میگیرد جراحی کند. نمیتوان نادیده گرفت که این دو نفر، با هم یکسان نیستند.
پیامی که جراحیها به دیگران منتقل میکند، قبیح و زننده است. من هرگز تکتکِ افراد را بهخاطرِ اینکه زیر تیغ جراحی رفتهاند، قضاوت نمیکنم، چون فراگیرشدنِ جراحیهای پلاستیک است که خطرناک میشود. برای من ناراحتکننده است که میبینم آدمها به این اندازه تلاش میکنند تا بخشی از جسمِ خود را با این روشهای پرهزینه تغییر دهند یا از بین ببرند. طبیعی است که بسیاری از دخترانِ جوان، واقعاً احساس ناامنی کنند، چون تأثیرات بیرونی ــ مانند فتوشاپ و شبکههای اجتماعی ــ دائماً به آنها تلقین میکند که نباید بهخاطر چهره و اندام طبیعیشان احساس زیبایی کنند! در میان سایر موارد، جراحیهایی مانند رینوپلاستی برای رسیدن به بینی کوچک و بلفاروپلاستی (که بیشتر بهعنوان جراحی پلک بالا شناخته می شود) همچنان به ترویج معیارهای زیباییِ اروپای مرکزی کمک میدهند.
مایکل سالزاوئر، جراح پلاستیک در میامی، در اسنپچت، ویدیوهای جراحی منتشر کرد و سال ۲۰۱۶ به شهرت رسید. این ویدیوها توانست بهطرز چشمگیری، به افزایش مراجعان او کمک کند. در مصاحبهای با فوربس، سالزاوئر گفت ۶۰ درصد مراجعانش، مستقیماً از شبکههای اجتماعی با او آشنا میشوند.
در سال ۲۰۰۸، سالزاوئر کتابی نوشت به اسمِ «مامان زیبای من» برای کودکان زیر هشت سال و آن را منتشر کرد. تصویر کتاب بر یک کودک خردسال متمرکز شده است که روش جراحی پلاستیک مادرش را میفهمد و در مورد آن چیزهایی را یاد میگیرد. پس از عمل جراحیِ مادر در پایان کتاب، سالزاوئر از قولِ آن بچۀ هشتساله مینویسد که مادرم اکنون «زیباترین پروانه در کل جهان است». حتی نمیتوانم با کلمات بیان کنم چقدر ناپسند است که ذهن کودکان خردسال را به این باور وادار میکنند که بدن مادرشان نیاز به تغییر و اصلاح دارد.
با پیروی از سالزاوئر، حساب کاربریهای بیشمارِ دیگری در شبکههای اجتماعی ایجاد شد که دربارۀ جراحی پلاستیک تولید محتوا میکردند. بسیاری از آنها، فرایند جراحی را با انتشار فیلمهایی از قبل جراحی، حین و بعد از جراحی نشان می دهند. بسیار عادی است که کسی وارد صفحۀ جستجوی اینستاگرام شود و عمل جراحی شکم یک نفر را از اول تا آخر مشاهده کند.
متیو شولمن، جراح پلاستیک شهر نیویورک، در مصاحبه با VICE گفت که بیمارانش میخواهند جوانتر باشند و وقتی او این ویدیوها را منتشر میکند، به افراد در مورد زیر و بم جراحی آگاهی میدهد.
بیشتر کاربرانِ اسنپچت، نوجوانان هستند و در دسترسبودن مشاهدۀ ویدیوی گامبهگام از فردی که در حال بزرگ کردن سینه در صفحۀ نمایش آیفون است، این مراحل را برایشان عادی میکند. جریان مداوم تصاویر «قبل» و «بعد»، در شبکههای اجتماعی، ناخودآگاه ــ و حتی شاید ناخواسته ــ به مردم می گوید که اگر شبیه تصویر «قبل» هستید، نباید احساس رضایت کنید. شاید بدترین بخش در مورد این ویدئوها، این باشد که دختران در تصویرهای «قبل» کاملاً خوب هستند، ولی این پیام القا میشود که چون هیکلی شبیه به کارداشیان ندارند، اندامشان بهاندازه کافی خوب نیست! مُثلهکردن و بریدن بدن برای اینکه در نظر دیگران مطلوبتر به نظر برسیم، نباید معیار زیبایی به حساب بیاید.
نمی توان انکار کرد که این الگوهای غیرضروری، با ظهور یوتیوبِرها و دیگر افراد مشهور فضای مجازی بهصورت منظم و بهعنوان امر ضروری جا افتادهاند. تزریق لب، مجوزی است برای افرادی که دنبالکنندگان زیادی در شبکههای اجتماعی دارند و آنها هم این مطلب را پنهان نمیکنند، و بیشترشان تمام تجربیات خود را در صفحهشان قرار میدهند و نتایج را به رخِ دنبالکنندگانِ جوان خود میکشند. حتی برخی از افرادِ بانفوذ در شبکههای اجتماعی، بهازای انتشار مطالب تبلیغاتی پزشکان و جراحیهای خاص که موردحمایت دنبالکنندگانشان قرار گرفته باشد، دستمزد یا خدمات رایگان دریافت میکنند.
نتیجۀ منطقیِ این فراگیری، احساس نیاز افراد بیشتری به تغییر خودشان از راه جراحی است، بهویژه آنها که در خانه نشستهاند و در طول روز، مدام در شبکههای اجتماعی وقت میگذرانند. در مصاحبهای با ABC News، دکتر هدر فرناس، کمکجراح در کالیفرنیا، گفت که قرنطینۀ کرونا، تمایل آدمها به جراحی زیبایی را افزایش داده است.
ناراحتکننده است که میبینم آدمها به این اندازه تلاش میکنند تا بخشی از جسمِ خود را با این روشهای پرهزینه تغییر دهند یا از بین ببرند. طبیعی است که بسیاری از دخترانِ جوان، واقعاً احساس ناامنی کنند، چون تأثیرات بیرونی ــ مانند فتوشاپ و شبکههای اجتماعی ــ دائماً به آنها تلقین میکند که نباید بهخاطر چهره و اندام طبیعیشان احساس زیبایی کنند!
فرناس میگوید: «انگار که این میل سرکوبشده برای جراحی بزرگکردن سینه، لیفت سینه، کشیدن شکم و… وجود داشته، چون تقاضاها بسیار زیاد شده و نوبتهای ما به سرعت پُر شده است.»
اخیراً، جراحیهای جوانسازی محبوبیت ویژهای پیدا کردهاند. جراحیهای جوانسازی باعث میشود زنان، لذت جنسیِ کمتری ببرند، اما زنان ترجیح میدهند ظاهرِ زیباتری داشته باشند اما لذت کمتری ببرند!
به گفتۀ دکتر جولی استریکلند، متخصص زنان و زایمان، احتمال لذتنبردنِ زنان پس از جراحی وجود دارد. استریکلند میگوید: «نکتۀ مهمی که در مورد برخی از جراحیهای زیبایی وجود دارد و من به بیماران میگویم این است که چیزهای ناشناختۀ زیادی در این زمینه وجود دارد و ما به عوارض این جراحیها، اِشراف کاملی نداریم.»
چنین کارهایی، این ایده را تقویت میکند که تمام اندامهای بدن یک زن، صرفاً برای جلب رضایت دیگران است، درحالیکه اندامها کارکردِ دیگری دارند. اندامهای زنانه به آنها کمک میکند تا یاد بگیرند، حرکت کنند و خلق کنند، نه اینکه فقط «زیبا به نظر برسند».
من درک میکنم که آدمها برای انجام عمل جراحی، تحت فشار قرار میگیرند، اما باید به این نکتۀ مهم توجه کرد که بدون جراحیهای عادی امروزی، احتمالاً انسانهای بیشتری، نسبتبه ظاهر طبیعی خود احساس خوبی پیدا خواهند کرد. تصمیم برای انجام عمل جراحی زیبایی، یک تصمیم شخصی است و هر بزرگسالی که خواهان جراحی است باید بتواند آن را انجام دهد، ولی باید درنظر داشت که پیام پشت این کارها میتواند خطرناک باشد و انجام عمل جراحی زیبایی شما، چرخۀ استانداردهای غیرواقعی بدن را تشدید میکند.
شواهدی مبنی بر کُندشدن روند رشد جراحیهای زیبایی دیده نمیشود. وقتی اینستاگرام را باز میکنید و با بدنهایی مواجه میشوید که با عمل جراحی تغییر میکنند تا کمتر شبیه بدن شما باشند، هر کسی ــ بهویژه دختران جوان ــ بهراحتی احساس انزجار میکند.
شما ظاهری غیرجذاب یا منزجرکننده ندارید، چون بدنی طبیعی دارید. شما شبیه یک آدم معمولی هستید.