نقد تولید مثل غیر جنسی
طرح مسئله
تولید مثل غیرجنسی از طریق تکنیک «انتقال هسته سلول پیکری» (Somatic Nuclear Cell Transfer) یا به تعبیر رایج و عامه‌پسند شبیه‌سازی (Cloning) برای نخستین بار به گونه‌ای موفق درباره‌ی پستانداران در سال ۱۹۹۶ به کار بسته شد و از این راه دکتر ایان ویلموت جنین‌شناس اسکاتلندی توانست گوسفندی، بدون نیاز به گامت یا سلول جنسی نر، پدید آورد. انتشار این خبر در سال ۱۹۹۷ موجی از حیرت و نگرانی‌هایی درباره آینده این تکنیک پیش کشید و متفکران حوزه‌های گوناگون را به خود مشغول ساخت.
مهم‌ترین نگرانی آن بود که کاربست چنین تکنیکی درباره انسان رواست و آیا می‌توان در آینده شاهد استفاده گسترده‌ای از این دستاورد بی‌نظیر مهندسی ژنتیک بود و اگر چنین شود، سرشت و سرنوشت انسان در آینده چه خواهد شد. بسیاری از سازمان‌های جهانی، از جمله سازمان بهداشت جهانی (WHO) و یونسکو، بیانیه‌هایی بر ضد آن منتشر ساختند. کلیسای کاتولیک نیز آن را ناقض کرامت انسان و از بین برنده نهاد خانواده دانست.
همچنین غالب مسلمانان، یعنی اهل سنت، قاطعانه این عمل را محکوم کردند و بر ضد آن دلایل گوناگونی اقامه نمودند. البته برخی از مسلمانان، عمدتاً شیعه، در این میان دیدگاه‌های متفاوتی به دست دادند، از تحریم مطلق گرفته تا جواز مطلق. مخالفت با شبیه‌سازی انسانی به دلایل مختلفی صورت می‌گرفت. برخی به دلایل کلامی و اعتقادی متمسک می‌شدند و پاره‌ای عمدتاً بر دلایل فقهی پای می‌فشردند. گاه نیز برای اثبات نادرستی شبیه‌سازی انسانی به دلایل اخلاقی استناد شده و می‌شود، هدف این تحقیق نیز گزارش و بررسی این دلایل و سنجش میزان کارایی آنها و پاسخ به این پرسش است که آیا کاربست تکنیک شبیه‌سازی درباره انسان و تولید مثل غیرجنسی موجودی انسان از نظر اخلاقی نادرست است.
الف. دلایل اخلاقی ضد شبیه‌سازی انسانی
با بررسی متونی که به نحوی بر ضد شبیه‌سازی انسانی در میان مسلمانان نوشته شده است، می‌توان مهم‌ترین دلایل اخلاقی در مخالفت با شبیه‌سازی انسانی به شرح زیر طبقه‌بندی نمود:
یک. نقض کرامت ذاتی انسان
دو. ایجاد انسان‌های درجه دوم
سه. استفاده ابزاری از انسان‌ها
چهار. ودیعه بودن جسم انسان
پنج. نابودی جنین‌های ناخواسته
…
