بررسی تاریخی نظریۀ امر الهی و نقش‌های خدا در فلسفۀ اخلاق غرب
«نظریۀ امر الهی»(( divine command theory)) که ازنظریه‌های مهم و کهن دراخلاق هنجاری((normative ethics)) و فـرااخلاق((meta-ethics)) اسـت، بـه جهت تعیین کننده بودن نقـش امـر، اراده یـا فعـل خداونـد در ارزش و الـزام اخلاقـی، بـرای خداباوران اهمیت بسیار دارد و با اینکه طیف وسیعی از دانشـمندان دربـارۀ آن بـه پـژوهش و نظریه‌پردازی پرداخته‌اند، همچنان جای بحث و بررسی دارد؛ زیرا افزون بر وجود تفاوت‌هـا و اختلاف‌نظرهایی در تعریف‌ها و تقریرهای مختلف آن، هنوز ابعاد مبهم و مناقشـه‌برانگیزی در این نظریه قابل طرح است و مؤلفه‌های دقیق و مشخصه‌های جداکننـدۀ ایـن نظریـه از دیگـر نظریه‌های اخلاقی و حتی در میان تقریرهای متفاوت آن به، دقت و صراحت تبیـین نشـده‌اند؛ بر این اساس، برای انجام پژوهشی جامع و دقیق در این باره، شایسته است به بررسـی پیشـینۀ آن از نخستین مراحل شکل‌گیری‌اش در یونان باستان((گرچه نمی‌توان به طور قطعی زمانی برای شکل‌‌گیری این نظریه تعیین کرد، اما برخـی معتقدنـد کـه می‌تـوان نخسـتین مباحثات در این باره را در رساله اوثیفرون (افلاطون، ۱۳۵۷، ج۲: ۲۳۷ به بعد) جسـت (نـک: فرانکنـا، ۱۳۸۹ :۷۵-۷۷؛ هولمز، ۱۳۸۹ :۱۷۰). )) تا جدیدترین اصـلاحات و نظریـه‌های نوپدید محققانی همچون کویین((Phillip L. Quinn )) (۱۹۴۰- ۲۰۰۴م) و آدامز((.Robert Merrihew Adams )) (۱۹۳۷-… م) پرداخته شود.
در سده‌های اخیر نیز عناوین دیگری همچـون «ارادۀ الهـی»((divine will))، «انگیـزۀالهی»(( divine motivation)) ،«قصـد الهی»((divine intention))، «اذن الهی»((divine permission)) و«میل الهی»((divine desire)) در پیوند با این نظریه طرح شده‌اند که برخی از آنها در عَرض «امر الهی» و برخی مرتبط با آن یا به جای آن به کـار گرفتـه می‌شـوند.
در این نظریه بر جهات مختلف نقش خداونـد دراخـلاق تأکیـد می‌شـود کـه در واقـع، تقریرها و رویکردهای مختلف آن با توجه به برخی از این جهات صورت می‌گیرد. فهـم دقیق نقش‌های خدا در اخلاق و متمایزساختن آنها از یکدیگر، ما را در شناخت جهات به کار رفتـه در نظریه‌های امر الهی یاری می‌دهد؛ زیرا یکی از مشکلاتی که در فهم طرفداران نظریۀ امـر الهی یدپد می‌آید، خلط این نقش‌ها با یکدیگراست؛ از این رو باید این نقش‌هـا به خـوبی از یکدیگربازشناخته شوند تا معلوم شود که هر گـروه، کدام یک را مبنای دیـدگاه خـود قـرار می‌دهند و کدام نقش، میان آنها و دیگران مشترک است.
…
