مروری بر کتاب اندر فضیلت گربه‌بودن
«در فضیلت گربه‌بودن» نامی است که عباس خوش‌خبر، روان‌شناس و نویسندۀ ۶۱ سالۀ ایرانی، برای کتاب «مثل گربه‌ها فکرکردن و رفتارکردن» از نویسنده و روان‌شناس فرانسوی استفان گارنیه1 انتخاب کرده است. او این کتاب را از ترجمه تُرکی به فارسی برگردانده و آن چیزی که این اثر را کمی خاص می‌کند، نکته‌های اخلاقی و تعمق فلسفی او در حین ترجمۀ کتاب و بیان دودلیِ صادقانه او برای ترجمۀ این اثر است.
نویسندۀ فرانسوی کتاب، استفان گارنیه، با توجه به زمینۀ فعالیتِ خود در حیطۀ موفقیت و رشد فردی، به جنبه‌های مثبت اخلاقی در سبک زندگی گربه‌ها، پرداخته است. او بعد از کتاب مشهورش «چگونه مثل یک شاهزاده زندگی کنیم»، چندین کتاب در معرفی زندگی و دستورهای اخلاقی گربه‌ها برای انسان‌ها، با نام‌های «لطفا گربه باشید!»؛ «گربه، راهنمای ما» و… به رشتۀ تحریر درآورده است. گارنیه در این کتاب‌ها، همواره سعی داشته نکاتی را برای تقویت اعتمادبه‌نفس و رسیدن به زندگی آرام، با لحنی طنز، گیرا و البته آموزنده، برشمارد.
شاید برایتان جالب باشد که بدانید این طنازی در کنار ذوق فلسفی مترجم کتاب، آن را از دیگر ترجمه‌های موجود در بازار متمایز کرده و بیانی اندیشمندانه، اخلاقی و بسیار روان به آن داده است. در ابتدای کتاب و به نقل از یکی از دوستانِ فیلسوفِ مترجم، می‌خوانیم که الگوگیری از حیوانات و دقت در سبک و رفتار زیست آن‌ها، یک منش فلسفی و رویکردی متأملانه است و سپس ادامه می‌دهد که سبک زندگیِ رواقیان در یونان باستان، با توجه به سهل‌گیری وآسوده‌خاطری در زندگی، بسیار شبیه به رفتار و سلوک گربه در پرداختن به خویش، فارغ از محیط اطراف او است.
ژرف‌تر بیندیشیم:
«اگر تلفیق و ترکیب انسان و گربه امکان‌پذیر بود، این امکان به افزایش توانمندی انسان و عقب‌ماندن گربه‌ها منجر می‌شد!»
یکی از طنزپردازان آمریکایی می‌گوید:
«در فضیلت گربه‌بودن، کتابی است که نیمی ترجمه و نیمی از آن، برگرفته از تراوش‌های ذهنی مترجم، با توجه به مطالعه‌هایش در زمینه فلسفه رواقی، روانشناسی رشد فردی، علم بیونیک و بیومیمیتیک است که سعی دارد با برشمردن نکات مثبت رفتارِ یک گربه، به جستجوی یک سبک زندگی برای نیک‌بختی ما انسان‌ها بپردازد. ابتدای هر بخش، با یک جملۀ تأمل‌برانگیز از اهالی فلسفه و روانشناسی در مورد گربه‌ها، آغاز شده و سپس، از آن ویژگی مورد نظر، یک فضیلت رفتاری و اخلاقی برای انسان برجسته می‌شود.»
یکی از ویژگی‌هایی که به پویایی و زنده‌بودن متن کتاب، کمک شایانی کرده، ارتباط نزدیک نویسنده و مترجم با گربه و شیوۀ سلوک زندگی او و عادت‌هایش است؛ به‌طوری که تنها جواب برای اقناع ذهن خواننده، این جمله است: اگر باور ندارید، کافی است خودتان امتحان کنید؛ یک گربه به خانه بیاورید و از آن نگهداری کنید. همین راه نیک‌بختی است!
در ابتدای هر بخش، می‌بینیم که یک ویژگی گربگی (معادل با واژۀ انسانی) در قالب یک توصیۀ اخلاقی به تصویر کشیده شده و سپس به توضیح و تفسیر آن جمله در ارتباط با دغدغه‌های یک انسانِ غرق در مشغلۀ زندگی پرداخته شده است، ویژگی‌هایی که هر یک برای زندگیِ معمولی و گاهی طاقت‌فرسای کنونیِ ما می‌تواند تلنگری مثبت و تاثیرگذار باشد.
هیچ فکرش را می‌کردید که روزی بخواهید از یک گربه برای بهترشدن حال‌تان کمک بگیرید؟ چرا که نه؟ این تنها انسان خردمند است که بی‌تفاوت از کنار طبیعت الهام‌بخش و سرشار از حکمت، یادآوری و تلنگر نمی‌گذرد، به‌خصوص که این یادآوری، ما را به یک زیست اخلاق‌مدارانه رهنمون شود تا بیشتر به موجودات دوست‌داشتنی اطراف‌مان توجه کنیم.
اگر باور ندارید، کافی است خودتان امتحان کنید؛ یک گربه به خانه بیاورید و از آن نگهداری کنید. همین راه نیک‌بختی است!
چند فضیلت گربگی
در این کتاب، ۳۸ فضیلت یا دستورالعمل برای دستیابی به یک زندگی آرام و دلخواه در کنار زیست همدلانه آورده شده است. نکته‌هایی که شاید بیشتر به نظر آید، در نسخۀ یک روان‌شناس موفقیت فردی، برای بیماران افسرده یا خودکم‌بین توصیه شده است. اما این تمام ماجرا نیست.
در این نوشتۀ جذاب روان‌شناختی، نکته‌هایی اخلاقی ـ فلسفی در اهمیت وجود ما و زمان و زمانه‌ای که در آن قرار گرفته‌ایم، نهفته است: نکته‌هایی درخور تأمل، برای زیست انسان معاصر، به‌عنوان یک سبک و نگرش فارغ از قیل‌وقال‌های آزاردهنده، که گاهی هرچه تلاش می‌کنیم، راه فراری از این فشارهای ناخواسته، برایمان فراهم نیست.
برای دستیابی به این توصیه‌ها، تنها باید به اطراف خود، از لبۀ بالکن گرفته تا سر کوی و خیابان یا پارک و طبیعت نزدیک به محل سکونت‌مان، نگاهی تأملی داشته باشیم و هر از گاهی، گربه‌ای را زیرنظر بگیریم و از او بیاموزیم که راز نیک‌بختی چیست؟
اگر در جست‌وجوی یک سبک زندگی برای نیک‌بختی هستی، پس:
آزاد باش، خود را باور داشته باش، زود بگذر، اما حواست باشد که به دیگران یاد بدهی چگونه به وظایف‌شان در قبال تو متعهد باشند؛ برای این کار تنها کافی است که خودت را در دل آن‌ها جا کنی و با دنیای اطرافت سازگار شوی! آن وقت تو اربابی و دیگران گوش به فرمان تو…
برای خودت وقت بگذار؛ تمام ۲۴ ساعت شبانه‌روزت را زندگی کن! به خودت اهمیت بده، ولی یادت نرود از هر وسیله‌ای برای بازی و سرگرمی استفاده کنی تا کمی، رنج و ملال روزمرگی کشنده دنیای معاصر را برای خودت کمتر کنی!
دوستدار تو گربه.
سگ ها ارباب دارند و گربه ها خدمتکار!
دیو باری (نویسنده و برنامه‌ساز امریکایی)
پی نوشت
باسلام
با تجربه ای که شخصا داشتم، آوردن گربه به خانه دردسرهای فراوانی دارد، خرج زیاد و وقت گذاشتن لازم دارد. به علاوه از نظر شرعی موی گربه بر لباس نمازگزار نباید باشد والا موجب بطلان نماز می باشد و عملا جلوگیری ازین کار ناممکن یا بسیار مشکل است.
مگر آنکه شما بگویید آنچه مدنظر ماست اخلاق است نه شریعت! که از یک مسلمان بعید است.
پوزش می طلبم