کتابی برای فکر کردن به دردهای امروز / کتاب «مسائل اخلاقی در جهان امروزی» از نگاه دکتر حسین انتظامی
نگاهی به معرفی کتاب «مسائل اخلاقی در جهان امروزی» در صفحۀ دکتر حسین انتظامی
دکتر حسین انتظامی، معاون وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در یکی از تازهترین پستهای اینستاگرامی خود به معرفی کتابی پرداخته که به گفتۀ خود، از مهمترین کتابهایی است که اخیراً خوانده است.
ایشان در پستی مستقل در صفحۀ اینستاگرام خود مینویسد:
«تازگیها در معرفی کتابهای مهم به یک تدبیر یا شیطنت رسیدهام. برای آنکه تعداد بیشتری را تشویق به خواندن آن کتاب بکنم این جمله را میگویم: «ضمناً به درد اظهار فضل در جلسات ما یا مهمانیها هم میخورد!»
این کتاب از آن زمره است، کتابی ارزشمند در طرح سؤالات اخلاقی (و بعضاً حقوقی) جهان معاصر و پاسخ به آنان. در قالب ۲۵ مقاله به مسائل اخلاقی و موضوعات نوپدید میپردازد: هوش مصنوعی، حریم خصوصی، جنگهای جدید، مهاجرت، تمدید حیاط، خیریهها، اخبار جعلی، ریزپرخاشگری، ناباروری، سقط جنین، آسانمرگی، بهگزینی ژنتیکی، تمامیت جسمانی کودکان و… که خواندن آن افقهای تازهای را فراروی و ما میگشاید؛ حداقلش این است که سؤالاتش ذهنمان را میخلد.»
ایشان در ادامه، به کاربردی بودن فلسفه اشاره و اضافه میکند:
«هستند اندیشمندانی که میگویند فلسفه تعهدی به جهان واقعی ندارد. کار او بهعنوان مادر علوم، پرسشگری و ورزش ذهنی است اما از فضا فلسفههای مضاف (فلسفۀ حقوق، فلسفۀ علم، فلسفۀ سیاست، فلسفۀ اخلاق و…) خود را مسئولانه درگیر مسائل روزمره، جامعه و زندگی میکنند تا نقش فیلسوفان را بهعنوان پیامبران آگاهی به ما یادآور شوند.
فناوری، دنیای جدید را رقم زده است. سرعت تحولات و فشردگی زمان بسیار بالاست. این دنیای جدید واجد مسائل جدید هم هست. مسائلی که با موضوعات سنتی اخلاقی و حقوقی تفاوتهای بنیادین دارد. این دنیای جدید در سه سطح، نیازمند نوآوری است: حقوق، تنظیمگری و اخلاق. این سه سطح البته با یکدیگر مربوط و مرتبطاند و در بعضی از اجزا رابطۀ بالادست-پاییندست دارند. بدون روزآمدی در این سه حوزه و بسنده کردن به دادهها، تحلیلها یا پارادایمهای کهنه، شاهد حکمرانیهایی ناکارآمد، روابط اجتماعی متزلزل یا منحط و افرادی منزوی یا سقوط یافته هستیم. با توالی پدیدهها که عمدتاً در سایۀ فناوری پدید آمدهاند و رابطۀ همافزای نوآمدهها با یکدیگر، اصرار بر تجویزات منسوخ، ره به ترکستان بردن است.
هر یک از موضوعات ۲۵گانه توسط یک استاد فلسفۀ اخلاق و صاحبنظر در آن موضوع مرتبط نگارش یافته است. عمده نویسندگان، شاغل در مرکز اخلاق عملی اوهیرو (وابسته به دانشگاه آکسفورد) هستند که مرور سوابقشان صلاحیت آنان را برای ورود به مبحث تآیید میکند.
هر فصل با بیان یک سوژۀ واقعی یا فرضی شروع میشود تا مخاطب را درگیر موضوع کند. بعضی مقالات صرفاً به توصیف میپردازد و دیدگاههای اخلاقی گوناگون و خاستگاههای آنها را بیان میدارد و کمتر به راه حل مختار یا نظریه میرسد اما عمدۀ مقالات، ایدۀ برتر را برجسته میکنند.
باید ممنون خانۀ اخلاقپژوهان جوان و امیرحسین آقامحمد بود.
…
کتاب مسائل اخلاقی در جهان امروزی مجموعهای است از مقالات در حوزۀ اخلاق کاربردی که جمعی از نویسندگان به سرویراستاریِ دیوید ادموندز نوشتهاند. این کتاب را میثم غلامی و امیرحسین آقامحمد ترجمه کردهاند. مجموعۀ خانۀ اخلاقپژوهان جوان با همکاری انتشارات امیرکبیر، آن را به چاپ رساند.
این کتاب ۲۵ فصل دارد که در قالب ۸ بخش تنظیم شده است و ۴۱۲ صفحه دارد. بخشهای اصلی کتاب عبارتاند از: نژاد و جنسیت؛ محیط زیست؛ جنگ و روابط بینالملل؛ فقر جهانی؛ اخلاق و رسانههای اجتماعی؛ دموکراسی؛ حقوق و جایگاه اخلاقی؛ علم و فناوری.
…
…
