خودگرایی
استدلال دوم مدافعین خودگرایی
نویسنده در این بخش سه استدلال در دفاع از خودگرایی ارائه داده است. او دومین استدلال خود را از مفهوم لیبرتارینیسم گرفته است. لیبرتارینیسم بیش از هر چیز یک دیدگاه سیاسی در فلسفهی سیاسی است. لیبرتارینیستها معتقدند که ما در قبال دیگران تعهدی نداریم، مگر دو حالت:
۱٫ خودمان به شکلی ارادی و داوطلبانه بخواهیم به دیگران کمک کنیم.
۲٫ بخواهیم نقصی را که به مال کسی وارد کردهایم، جبران کنیم؛ مثلا اگر پول کسی را از بین بردهایم، برای جبران آن متعهد شویم.
بنابراین ما در دوحالت تعهد اخلاقی داریم که به دیگران کمک کنیم: حالت اول مربوط به consent و قبول خودمان است و حالت دوم در جایی است که در قبال کسی متعهد به ادای دینی، قولی، وعدهای و … شدهایم یا به کسی ضرری زدهایم و میخواهیم جبرانش کنیم. مفهوم این دیدگاه این است که ما در غیر این دو حالت فقط در قبال خودمان وظیفه دارم و از این طریق به اگوئیزم میرسیم. این دو حالت هم به نوعی از خودمان ناشی میشوند: در مورد اول بحث دربارهی ضرری است که خودمان به دیگری زدهایم. در مورد دوم نیز بحث دربارهی قولی است که خودمان به دیگری دادهایم. درهر صورت مدار و محور تعهدات ما دربارهی خودمان است.
نویسنده میگوید: ورود به جزئیات این دیدگاه، بیشتر به حوزهی فلسفهی سیاسی مربوط است. با این حال حتی اگر بپذیریم که چنین دیدگاهی از نظر فلسفهی سیاسی پذیرفته است، باید بگوییم که این دیدگاه ربطی به خودگرایی ندارد، چون حرف خودگرایی اخلاقی چیزی غیر از این است. خودگرایی اخلاقی میگوید: ما فقط در برابر خودمان تعهد داریم و حتی اگر به کسی ضرری وارد کنیم، باز هم در برابر او متعهد نیستیم. به عبارت دیگر اگر بتوانیم کاری کنیم که شخص متضرر متوجه ضرری که به او وارد کردهایم نشود، در قبال او تعهد و مسئولیتی نخواهیم داشت. همچنین اگر به کسی قول دادهایم که به او صد هزار تومان بدهیم و بعدا متوجه شویم که این کار به ضرر خودمان است، تعهدی نخواهیم داشت. بنابراین خودگرایی اخلاقی هیچگونه تعهدی را نسبت به دیگران نمیپذیرد مگر این که این تعهد در راستای منافع خودمان باشد. پس از نظر ایشان استدلال دوم آین راند نیز که در کتاب «فضیلت خودگرایی» مطرح شده است، مورد قبول نیست.
استدلال سوم مدافعین خودگرایی؛ خودگرایی روانشناختی
استدلال عمدهای که معروف است و همه به آن استدلال میکنند، استدلال سوم است. ما یک اگوئیزم اخلاقی داریم که یک نظریهای اخلاقی و هنجاری است و ما را راهنمایی میکند تا به دنبال منافع خودمان باشیم و یک اگوئیزم روانشناختی داریم که مربوط به بحث روانشناختی است. عدهای برای حمایت از اگوئیزم اخلاقی از اگوئیزم روانشناختی استفاده کردهاند؛ به این معنا که فرض کردهاند اگوئیزم روانشناختی درست است و از درستی آن به درستی اگوئیزم اخلاقی رسیدهاند.
…