بررسی انتقادی دیدگاه اکوفمینیسم رادیکال درباره جواز سقط جنین از منظر اخلاقی
طرح مسئله
اکوفمینیسم 1 را می‌توان فلسفه‌ای اکولوژیکی و جنبشی اجتماعی توصیف کرد که شامل مطالعات محیطی، نقد مدرنیته و تحلیل انتقادی فمینیستی است که به تبیین ارتباط میان زنان، طبیعت و پیامدهای این روابط بر سیاست‌های محیطی می‌پردازد. به اعتقاد اکوفمینیست‌ها، مشکلات زیست‌محیطی، حاصل مردسالاری و سلطه مردان بر منابع و سرمایه‌های طبیعت است. از دیدگاه آنها سه مبحث حائز اهمیت است و باید به طور جدی پیگیری شود: بررسی روابط زنان با طبیعت، ارتباط بین سلطه و ظلم بر زنان و طبیعت، نقش زنان در حل مشکلات اکولوژیکی طبیعت.
شروع جنبش اکوفمینیسم در اوایل دهه ۱۹۷۰ بود. در دهه ۱۹۸۰، فعالان اکوفمینیستی توجه خود را به بهره‌برداری از منابع طبیعی و استثمار زنان به‌ویژه در کشورهای در حال توسعه متمرکز کردند. آنها معتقد بودند برای حفظ منابع طبیعی، نقش باروری زنان در جامعه باید محدود شود و از طرفی حفاظت از محیط زیست به افزایش قدرت اقتصادی، اجتماعی و اقتصادی زنان بستگی دارد. به اعتقاد آنان قدرتمندی زنان در امور مختلف به حفاظت بهتر محیط زیست کمک می‌کند. در دروه پست‌فمینیستی فعلی و دنیای پست‌زیست‌شناسی، اکوفمینیست‌ها کمتر به نظریه‌پردازی برای دستیابی به فعالیت‌های پایدار زیست‌محیطی توجه دارند.
اکوفمینیست‌های رادیکالی (انقلابی)، گروهی از اکوفمینیست‌ها هستند که با افکاری تندروتر از سایرین به تبیین و تحلیل رابطه میان ستم مردان بر زنان و طبیعت پرداخته، تحلیل‌های متنوعی از سلطه مردان بر زنان و منابع طبیعت ارائه می‌دهند. برخی از آنها از جمله فرانسواز دوبون 2، رزماری رادفور رویتر 3 و مری دیلی 4 معتقدند عدم آزادی زنان در تصمیم‌گیری درباره سقط جنین، هم به آزادی آنان لطمه وارد می‌کند و هم باعث رشد بی‌رویه جمعیت و تخریب منابع طبیعی می‌شود. به اعتقاد آنان آزادی سقط جنین، نماد آزادی زنان و طبیعت از یوغ مردسالاری است.
امروزه به دلیل ترویج و نفوذ آراء و اندیشه‌های فمینیستی در مسائل مختلف از جمله درباره مسئله سقط جنین و محیط زیست در میان زنان، بررسی چنین آراء و اندیشه‌هایی مهم به نظر می‌رسد. از این رو، به منظور مصونیت‌بخشی جامعه در برابر اندیشه‌های اکوفمینیستی درباره جواز سقط جنین و ربط و نسبت آن به محیط زیست و غنابخشی به ادبیات بومی در این زمینه، در مقاله حاضر به نقد و بررسی دیدگاه اکوفمینیسم رادیکال درباره جواز سقط جنین پرداخته می‌شود. در زمینه دیدگاه اکوفمینیسم رادیکال درباره آزادی سقط جنین و نقد آن از منظر اخلاقی تاکنون مقاله‌ای به زبان فارسی منتشر نشده است. تبیین مدعای اکوفمینیست‌های رادیکال و نقد ادعای آنان در چهار مرحله پی گرفته می‌شود:
- بیان رابطه میان شعار آزادی رادیکلی و سقط جنین؛
- تبیین روابط میان زنان و طبیعت از دیدگاه اکوفمینیسم؛
- علت تسلط مردسالاری بر زنان و طبیعت از دیدگاه اکوفمینیست‌ها؛
- تبیین استدلال اکوفمینیست‌های رادیکال در دفاع از آزادی سقط جنین؛
- نقد و بررسی اکوفمینیست‌های رادیکال در دفاع از آزادی سقط جنین از منظر اخلاق برون‌دینی و اخلاق اسلامی.
…
