*** لطفاً درباره پروژۀ یادشده توضیح مختصری بیان کنید.
امروزه شاخه‌ای از علم به نام «روان‌سنجی»، عهده‌دار کمّی‌سازی حالات کیفی-روانی انسان‌هاست و با استفاده از این علم در شاخه‌ها و جنبش‌های مختلف روان‌شناسی همچون: روان‌شناسی اخلاق، روان‌شناسی مثبت‌گرا، روان‌شناسی شخصیت و روان‌شناسی مرضی به ساخت سنجه‌هایی اقدام شده که به طور مستقیم و غیرمستقیم، مفاهیم و سازه‌های اخلاقی را مورد سنجش قرار می‌دهد.
عنوان پژوهشی که بنده در حال انجام آن هستم، «وضعیت‌سنجی، بازبینی و طراحی مقیاس‌های حوزۀ روان‌شناسی اخلاق» است که خروجی آن در قالب یک کتاب خواهد بود.
*** مسئلۀ اصلی در این پژوهش چیست؟
علی رغم وجود سنجه‌های مختلف حوزۀ اخلاق در شاخه‌های مختلف روان‌شناسی، تاکنون مرور منسجمی از مقیاس‌های داخلی و خارجی در حوزۀ اخلاق انجام نشده و ویژگی‌های روان‌سنجی آن‌ها مورد بررسی قرار نگرفته و به تبع آن، نیازسنجی طراحی مقیاس‌های جدید اخلاقی نیز انجام نگرفته است. از این رو، پروژۀ پژوهشی «وضعیت‌سنجی، بازبینی و طراحی مقیاس‌های حوزه روان‌شناسی اخلاق» در دستور کار پژوهشکده اخلاق و معنویت قرار گرفت.
عنوان پژوهشی که بنده در حال انجام آن هستم، «وضعیت‌سنجی، بازبینی و طراحی مقیاس‌های حوزۀ روان‌شناسی اخلاق» است که خروجی آن در قالب یک کتاب خواهد بود.
*** در این پژوهش به طور خاص چه چیزی مد نظر است؟
در واقع مقصود از این پژوهش، گردآوری گزارش سنجه‌های اخلاق در یک مجموعۀ مدون، همچنین بررسی سطح علمی و روش‌شناسانه سنجه‌های طراحی شده و تسهیل اطلاع یا دسترسی پژوهشگران به سنجه‌های اخلاقی است تا از این طریق بتوان میزان متخلّق بودن افراد و سطح ویژگی‌های اخلاقی آن‌ها را تعیین نمود.
*** پارامترها و حوزه‌های مطرح برای ابزار سنجش و کیفیت ابزار سنجش کدام است؟
اگر بخواهیم پارامترهایی را برای کیفیت ابزار سنجش در نظر بگیریم، عبارتند از: اعتبار، روایی و پاسخ‌گویی؛ و حوزه‌های ساخت ابزار سنجش مفاهیم و سازه‌های اخلاقی نیز شامل موارد زیر است:
– روان‌شناسی اخلاق؛ سنجش قضاوت اخلاقی؛
– روان‌شناسی مثبت‌گرا و سنجش فضایل و توانمندی‌های انسان؛
– روان‌شناسی شخصیت و روان‌شناسی مرضی؛
– اندیشه اسلامی و ساخت مقیاس‌هایی برای سنجش مفاهیم و سازه‌های اخلاقی در ایران.
*** با توجه به تخصصی بودن موضوع یادشده، جامعه هدف این پژوهش چه گروهی از مخاطبان هستند و گسترۀ آن در چه حدی است؟
همان‌طور که اشاره کردید، این موضوع کاملاً تخصصی است؛ از این رو جامعۀ هدف آن، عمدتاً دانشوران علوم اسلامی، اعم از پژوهشگران حوزوی و دانشگاهی هستند.
*** لطفاً درباره روند کار این پروژه توضیح دهید.
این پروژه قرار است در دو فاز بررسی شود که عبارتند از: پژوهش‌های ایرانی و پژوهش‌های غیرایرانی.
در فاز اول پژوهش، بعد از بررسی مقالات، پایان نامه‌ها، و طرح های پژوهشی مؤسسات و مراکز علمی کشور، حدود ۱۲۰ سنجه اولیه شناسایی شد که بعد از بررسی، ۶۰ مورد آن‌ها به دلیل عدم ارتباط به حوزه اخلاق و سازه‌های اخلاقی از روند بررسی خارج گردید و هم اکنون بررسی مروری ۶۰ مقیاس اخلاقی که در ایران ساخته شده، آغاز شده است.
البته گفتنی است که روش بررسی مروری این سنجه‌های اخلاقی با استفاده از یکی از روش‌های معتبر بین المللی در حال انجام است.
