• خانه اخلاق
  • برنامه‌های ما
  • بلاگ
  • اساتید
  • کتابخانه فارسی
  • رویدادها
  • کتابخانه انگلیسی
  • مجله
  • واژه‌نامه
  • حمایت مالی
  • Here is our story
  • جستجو
  • منو
عضوی از خانه اخلاقی ها شوید
کلمه عبور(Required)

ورود به حساب کاربری
[mo_oauth_login]
یا
نقش قصد در ‌‌حُسن‌ و قُبح اخلاقی‌‌‌، از منظر آخوند خراسانی

نقش قصد در ‌‌حُسن‌ و قُبح اخلاقی‌‌‌، از منظر آخوند خراسانی

بحث ‌‌حُسن‌ و قُبح از مسائل مهم کلام‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، فلسفه و اصول فقه است. از طرفی دیگر‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، قضاوت دربارۀ نیکویی و بدی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، به متغیّرهایی نظیر «قصدِ فاعل» وابسته است. یکی از…
بحث ‌‌حُسن‌ و قُبح از مسائل مهم کلام‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، فلسفه و اصول فقه است. از طرفی دیگر‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، قضاوت دربارۀ نیکویی و بدی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، به متغیّرهایی نظیر «قصدِ فاعل» وابسته است. یکی از مسائل مورد کنکاش فقیهانِ اصولی و فیلسوفان اخلاق‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، بررسی نقش قصد در ارزش عمل و ‌‌حُسن‌ و قُبح افعال است. در این میان‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، اندیشه‌های ملا محمد کاظم خراسانی (آخوند خراسانی)‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، دربارۀ تأثیر قصد بر ‌‌حُسن‌ و قُبح افعال از اهمیت فراوانی برخوردار است. در این مقاله با روش تحقیقی۔ توصیفی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، ضمن مفهوم‌پردازی ‌‌حُسن‌ و قُبح و تبیین دیدگاه‌های مختلف دربارۀ معنای آنها‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، نظر فقیه و اصولی بزرگ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، آخوند خراسانی دربارۀ نقش قصد در ‌‌حُسن‌ و قُبح اخلاقی تحلیل ‌شده است. از نظر آخوند خراسانی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، «‌حُسن‌ و قُبح» همان ملائمت و منافرت فعل با قوّهٔ عاقله است. به این معنا که هر عملی که مورد تأیید عقل باشد‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، ملائم و اگر عقل آن را تأیید نکند‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، مورد تنفر است. قصد فاعل نیز یکی از معیارهای ملائمت و منافرت با عقل است. بدین ترتیب‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، قصد خوب‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، حُسن فاعلی دارد‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، چنان‌ که قصد بد قُبح فاعلی دارد‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، یعنی عقل اراده انجام افعال قبیح را نمی‌پسندد و به قبح آن حکم می‌کند و به‌تبع قبحِ نیّت عمل نیز قبیح شمرده می‌شود.
دیدگاه‌ها

club