محکومیت یک حشره در دادگاه به خاطر نیش زدن

با این حال، کربی، اسپنس و دیگر زیست‌شناسان با این پرسش که آیا حشرات می‌توانند فاعل اخلاقی باشند، دست به گریبان بودند. آیا صرفاً تحت تأثیر غریزه‌اند یا توانایی نوعی اندیشیدن دارند؟ رفتارهای منزجرکننده‌شان با این اندیشه که جهان تحت مشیت الهی است، چگونه می‌تواند سازگار باشد؟

چارلز داروین^۵ نوشت که نمی‌توانست بپذیرد «خدایی خیرخواه و قادر مطلق با طرح و نقشه قبلی، زنبورهای عقربی^۶ را با میل آشکار به تغذیه از بدن کرم‌های پیله‌ساز^۷ آفریده است.» او نوشت که ترجیح می‌داد «همه چیز را ناشی از قوانین از قبل طراحی‌شده و جزئی ببیند. قوانینی که نتیجه‌شان، چیزی است که بعضاً شانس می‌نامیم، چه خوب بدانیم چه بد.» او با ناراحتی اضافه می‌کند «نه، به هیچ وجه مرا راضی نمی‌کند.»

دیگر طبیعت‌شناسان حشرات را موجوداتی اخلاقی معرفی می‌کردند. برخی از آنها به‌صورت گزینشی بر تعدادی از گونه‌های جذاب تمرکز می‌کردند، به‌طور خاص بر زنبورهای عسل که همیشه به موجوداتی اجتماعی و مولّد، و سودمند برای انسان‌ها معروف بودند. اما سمین به دیدگاهِ متفاوت لوئیس فیگوئر ^۸ (نویسنده فرانسوی که علم را برای مردم با بیانی همه‌فهم توضیح می‌داد) درباره ارزشِ زندگی حشرات اشاره می‌کند. کتابِ فیگوئر به نامِ دنیای حشرات (۱۸۶۸)، خوانندگان را با توصیف رفتار حیرت‌انگیز حشرات مبهوت و مشمئز کرد. او انتخاب آگاهانه، سخت‌کوشی و اجتماعی بودن را به حشرات نسبت داد. در برخی موارد، حتی به توصیف‌های انسان‌انگارانه روی آورد، مثلاً تخم‌گذاری کک‌ها را «دوراندیشی مادرانه» توصیف کرد. اما اغلب ارزش‌هایی که برمی‌شمرد به اخلاق انسانی ربطی نداشت و صرفاً به موقعیت این موجودات زنده به‌عنوان جزئی از شبکه زندگی طبیعی‌شان برمی‌گشت. مثلاً «سخت‌کوشی، صبر و چیره‌دستیِ حیرت‌انگیز» و «هوش زیست‌شناختی» کک‌ها، کنه‌ها و شپش‌ها را تحسین می‌کرد.

این رویکرد برای برخی خوانندگان ناخوشایند بود. جان راسکین،^۹ منتقد فرهنگی، نوشت، دنیای حشرات «با توصیف‌های چندش‌آورش از تمام آنچه در زندگی حشرات ناخوشایند است، حال او را به هم زده است.» اینطور نبود که راسکین صرفاً مشمئز شود. سمین می‌نویسد که فیگوئر و دیگر طبیعت‌شناسان چیزی را می‌پذیرند که او رفتارهای غریزی و بدون فکر می‌داند و ناخوشایندی اخلاقی‌ای که از آن سخن می‌گوید به این نکته اشاره دارد. راسکین انسان‌ها را کاملاً متمایز از دیگر حیوانات می‌داند. به نظر او، انسان‌ها هم غریزه دارند و هم آگاهی، و تنها تلاش‌های آگاهانه آنها است که باعث می‌شود افعال‌شان ارزشمند یا ستودنی باشد.

سرانجام، باید اذعان کرد که علم تا همین حد می‌تواند به پرسش‌های ما درباره ارزش‌ها و اخلاق پاسخ دهد. اما اگر درباره تجربه حشرات از دنیا بدانیم، شاید بر چگونگیِ اندیشیدن ما انسان‌ها به ارزش‌ها و افعال خودمان تأثیرگذار باشد.