چکیده: سیال و شکننده بودن مفهوم «دروغ مصلحت‌آمیز» و نامشخص بودن مرزهای آن، اساسی‌ترین نقش را در رواج و عادی‌سازی دروغ ایفا کرده است. ابهام در این موضوع موجب گردیده تا علیرغم غیر اخلاقی بودن دروغ، استثناهای بسیاری به‏وجود آید و انواع دروغ‌های به ظاهر مصلحت‌آمیز، در صحنه سیاست، فرهنگ، اجتماع و... بیشتر بخوانید »

اشاره: فقیهان مسلمان نوعاً بر این باورند که فقه جایگزین اخلاق است و اصولاً آمده که مسلمانان را از اخلاق بی‌نیاز کند. اما به نظرم این مشکل بیش‌تر از آن‌که از نسبت اخلاق با شریعت سرچشمه بگیرد از تلقی مسلط در فرهنگ اسلامی درباره‌ی این نسبت و به تبع آن از تلقی مسلط درباره‌ی نسبت علم اخلاق با علم فقه... بیشتر بخوانید »

درآمد: چنانکه می دانید، خداوند نام های فراوانی دارد. اما یکی از تفاوت های بسیار مهمی که نام های خداوند با نام هایی که ما آدمیان روی اشخاص یا اشیاء می گذاریم دارد این است که نام های خداوند «با مسما» ست.، در حالی که نام های ما ممکن است «با مسما» باشد و ممکن است «بی مسما» باشد. به تعبیر دیگر، نام... بیشتر بخوانید »

چکیده: درباب حادثه ی عاشورا تحریفات زیادی رخ داده است، اما شاید مهمترین این تحریف ها، که چه بسا منشاء سایر تحریفات هم باشد، تحریفی است که در فهم این حدثه رخ داده است. این تحریف عبارت است از نظر دوختن به برگ تاریک و سیاه تاریخ کربلا و فراموش کردن برگ سبز و زرین این تاریخ. بدین ترتیب، سوال ما این... بیشتر بخوانید »

چکیده: سروش دباغ در شماره پشین فصلنامه وزین مدرسه به نقد دیدگاه مصطفی ملکیان در باب نسبت دینداری و مدرنیته پرداخته است. مکتوب حاضر می کوشد نشان دهد که آقای دباغ در فهم مراد آقای ملکیان به خطا رفته و دلایلی که به سود مدعای خود آورده، مخدوش و نامربوط اند. در آغاز می کوشم نقد دباغ را مرور کنم و سپس... بیشتر بخوانید »

اشاره: مفهوم«تقوای الهی» که در قرآن و فرهنگ دینی ما بسیار برآن تاکید می رود به معنای ترس از خدا نیست، لکه به معنای پروای خدا را داشتن و احساس زنده ی حضور در محضر اوست. «خداآگاهی» غیر از «خداترسی» است. حالت عاطفی و روانی ای که با تقوا همراه است، «ترس» نیست، «شرم» است؛ شرمِ حاصل از حضور در محضر... بیشتر بخوانید »

اشاره: فقیهان سنتی بدون اینکه در مبانی خود در اصول فقه و فلسفه فقه تجدید نظر کنند نمی توانند در مورد معیار تعیین اوقات شرعی در منطقه ای که خورشید در آن طلوع و غروب نمی کند اظهار نظر کنند، چه در قالب فتوا و چه در قالب احتیاط واجب یا مستحب. یعنی در چارچوب روش استنباط و اصول فقه و فلسفه فقه... بیشتر بخوانید »