به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، دکتر احمد فرامرز قراملکی، مدیر گروه اخلاق کاربردی دانشگاه تهران ، امروز در نشست ظرفیت اخلاق اسلامی در اخلاق حرفه ای، که در دانشگاه معارف اسلامی برگزار شد، در انتها به پاسخ به سؤال‌های مخاطبان پرداخت و در جواب به این سؤال که چطور می شود در شغل های خود اخلاق را رعایت کرد، گفت:اخلاق اسلامی و حرفه ای در ایران باید مبانی اسلامی داشته باشد و یکی از رمزهای موفقیت انبیا این است که زبان خود را به جوامع نزدیک می‌کردند و با زبان خود مردم با آنها در ارتباط بودند زیرا زبان خاص مخاطب بسیار مهم است و می تواند مقاومت در برابر پذیرش اخلاق را از بین ببرد.
وی همدلی و همسان پنداری را در ترویج اخلاق مهم دانست و افزود: برای رسیدن به همزبانی دو چیز لازم است اولی مطالعه علوم مرتبط و شناخت علمی نسبت به آن حرفه و دوم همدلی نسبت به آن موقعیت؛ زیرا در اخلاق کاربردی اگر آن موقعیت معین را نبینیم نمی‌توانیم آن را درک کنیم و تأثیرگذار باشیم.
قراملکی با اشاره به این که توانایی پاسخ هوشمندانه به سؤالات مخاطبان نکته کلیدی در آموزش اخلاق حرفه‌ای است، خاطرنشان کرد: لازم نیست معارف اسلامی را به صورت عریان و لخت مطرح کنیم بلکه باید اول کارآیی آن را نشان دهیم و بعد بگوییم این از اسلام است و به این دلیل که سازمانهای ما تعامل جهانی دارند ما هم باید جهانی بیاندیشیم و هیچ چیزی در حوزه اخلاق حرفه ای به اندازه مهارت نگاه بین رشتهای نمی‌تواند مؤثر باشد.
ضمانت اجرای اخلاق باید درونی باشد
وی در پاسخ با این سؤال که در منشور اخلاق حرفه‌ای آیا ضمانتی هم برای اجرای کدهای اخلاقی آن وجود دارد یا خیر، گفت: برای نوشتن اخلاق حرفه ای در ایران چند شیوه است یکی این که مانند آن را در خارج پیدا کنیم و باز نویسی کنیم و یکی هم این است که در اتاق بنشینیم و از منابع استخراج کنیم ولی شیوه ای که ما داریم این است که کدهای اخلاقی به دست همان سازمان نوشته شود زیرا هم واقع بینانه تر و قابل تحقق تر است و همچنین به آن احساس تعلق می‌کنند و به عنوان یک ضمانت اجرای درونی عمل کند.
استاد دانشگاه تهران در جواب این سؤال که ما چرا کدهای اخلاقی می‌نویسیم، ابراز داشت: ما یک سؤال مهمی داریم که چرا اخلاقی نیستیم و این سؤال را برای این می‌پرسیم تا رشد اخلاقی سازمان را بشناسیم و بسنجیم؛ سپس سؤالی مطرح می کنیم که چرا اخلاقی نیستیم و برای پاسخ به این سؤال می‌گوییم خلاقی نیستیم چون نگاه مثبت به اخلاقی شدن نداریم و نگاه مثبت نداریم چون نمی‌دانیم وظیفه اخلاقی ما چیست مرحله سوم این است که در جاهایی می‌دانم وظیفه اخلاقی ما چیست ولی نمی‌خواهیم اخلاقی باشیم که در این مورد نیاز به خود انگیختگی اخلاقی دارد.
وی ادامه داد: مرحله چهارم این است که می‌خواهیم اخلاقی باشیم ولی نمی‌توانیم و این از وظایف اخلاق کاربردی است که باید مهارت‌های رفتار اخلاقی کاربردی را در منشور اخلاقی سازمان قرار دهد و مرحله پنجم مانع‌های بیرونی رعایت اخلاق است که مانع اخلاقی شدن می‌شوند.
منشور اخلاقی باید تحقق پذیر باشند
قراملکی با بیان این که اگر ما اخلاقی شدن را یک فرایند بدانیم باید قابلیت تحقق را برای کدهای اخلاقی در نظر بگیریم و کدها به طوری نباشند که قابل تحقق نباشد، افزود: عدم قابلیت تحقق سبب بی اخلاقی می‌شود و ما نباید به دنبال ضمانت اجرایی قانونی باشیم زیرا این سبب افزایش پرونده‌های دادگاه‌ها می‌شود بلکه باید از طریق ایجاد انگیزه درونی ضمانت اجرایی ایجاد کنیم.
وی در پاسخ به این سؤال آیا در نوشتن منشور اخلاقی مردم محوری و خدمات محوری ملاک است یا منافع سازمان، گفت: در کشور ما سازمان‌ها به جای این که وظایف اخلاقی خود را نسبت به کار کنان بنویسند بیشتر سعی می‌کنند که وظایف اخلاقی کارکنان را به آنان گوشزد کند و اگر فردی که منشور اخلاقی را می‌نویسد متخصص نباشد ممکن است فقط برای جذب هزینه خدهای اخلاقی نامناسب را بگذارد.
در بحث برجام به اخلاق حرفه‌ای نیاز مبرم داریم
استاد دانشگاه تهران با اشاره به این که امروز و فردا سازمانهای کشور به اخلاق حرفه‌ای نیاز مبرم دارند، خاطرنشان کرد: در بحث برجام یکی از چیزهایی که خیلی لازم خواهد بود اخلاق است زیرا گسترش روابط با دیگران نیاز به اخلاق حرفه‌ای دارد و بدون بنیادهای معارف اسلامی اخلاق حرفه‌ای را نمی‌شود به سازمان‌ها ارائه کرد.
وی در ادامه افزود: تجارب علمی نشان می‌دهد که جامعه ما یک فرهنگ خاص خود را دارد و منشورهای اخلاقی دیگران را نمی شود استفاده کرد و با توجه به این در زمینه های اموزش اخلاق در جامعه نیاز به عزم جدی داریم.
